Equidem subirascebar Italiae nostrae, quod, cum imperii sit mater et religionis sanctae tribunal, in caeteris scientiis externorum ope indigeret; et licet tanquam domina utatur ancillis vocatis ad arcem, tamen vidi ancillas super dominam superbire. Aristoteles factus erat oraculum philosophorum, Homerus poëtarum, Ptolemeus astronomorum, Hippocrates medicorum, et ipse Virgilius palmam concedit:
     
      Excudent alii spirantia mollius aera
      (Credo equidem), vivos ducent de marmore vultus,
      Orabunt causas melius, caelique meatusDescribent radio, et surgentia sidera dicent:
      Tu regere imperio populos, Romane, memento
      (Hae tibi erunt artes), pacique imponere...(70)
      Parcere subiectis et debellare superbos, etc.
     
      Sed cum et hae primariae artes ad Hispanos et Germanos migrassent, nulla nobis reliqua laus est; et quod peius, poëtae nostri falsos heroas et Deos nationum cantant, nostrates silent aut vituperant: hoc in cantione ad Italiam(71) deploravi. Sed profecto viget adhuc imperium Italicum: nam Pontifex Maximus supereminet cunctis principibus terrae, et theologia Romana cunctis scientiis prescribit leges. Toti est nota mundo Italiae virtus, sibi uni ignota: et quidem in doctrinis inferioribus Italia praepollet iam cunctis. Reliquum est ut infideles expellat ancillas, et ex propriis sibi paret auxiliares. Telesius expulit iuxtissime Aristotelem; sed tamen funera huius(72) adhuc honorantur: Virgilius et Danthes Homerum obscurarunt: habet et Celsum Hipocratem suum Italia, et Plinium(73) Dioscoridem: in iudiciis astrorum Cardanus Arabes profligavit.